Algemeen

Gebruikers van rolstoelen brengen veel tijd door in hun elektrische rolstoel. Het is niet alleen belangrijk dat de rolstoel voldoet aan de medische behoeften van de gebruiker, maar ook dat deze bijdraagt aan maximale onafhankelijkheid en kwaliteit van leven. Fabrikanten bieden verschillende accessoires om de levensstijl van de gebruiker te verbeteren.

Standaardaccessoires voor betere zichtbaarheid en connectiviteit

Bijvoorbeeld, de Edge 3 Stretto Power Chair wordt standaard geleverd met LED-verlichting op de voor- en achterspatborden. Deze lampen zijn extra helder, duurzaam en geïntegreerd boven elke aandrijfwiel voor compactheid en stevigheid. Ze helpen gebruikers om te zien en gezien te worden bij het oversteken van straten of in parkeergarages ’s nachts en zijn ook handig thuis bij weinig zicht. LED-verlichting op spatborden is ook standaard op andere modellen zoals iLevel, Edge 3 en 4Front 2.

Sommige elektrische rolstoelen hebben standaard een USB-oplader, waarmee gebruikers elektronische apparaten onderweg kunnen opladen door deze direct op de controller van de rolstoel aan te sluiten.

Aangepaste accessoires voor zitsystemen

Andere accessoires zijn beschikbaar bij het kiezen van een specifiek zitsysteem, bijvoorbeeld de TRU-Balance 3 of TRU-Balance 3 HD. Een gratis bekerhouder wordt meegeleverd met deze zitsystemen. Extra medische accessoires zijn onder andere een ventilatietray voor draagbare beademingsapparatuur, transferbalken of een zuurstofhouder.

Voor opslag en gemak zijn er ook accessoires zoals een handschoenenkastje, rugzak, haak voor persoonlijke items, achterste accessoirebalk, tablethouder en telefoonsupport. Hiermee kunnen gebruikers de rolstoel personaliseren en belangrijke spullen binnen handbereik houden.

Waarom accessoires belangrijk zijn

Accessoires maken het mogelijk om de rolstoel aan te passen aan je levensstijl en dagelijkse activiteiten. Of je nu extra zichtbaarheid, opslagruimte, het opladen van mobiele apparaten, ondersteuning voor medische apparatuur of extra bevestigingsopties nodig hebt, de juiste accessoires vergroten comfort, veiligheid en onafhankelijkheid.

Belangrijkste conclusie

Een elektrische rolstoel is meer dan alleen het basismodel. Accessoires transformeren de stoel in een gepersonaliseerde mobiliteitsoplossing. Door de juiste accessoires te kiezen voor je dagelijkse routines en behoeften, ondersteunt de rolstoel je leven, niet alleen je mobiliteit.

Met zoveel elektrische rolstoelen die tegenwoordig beschikbaar zijn, kan het kiezen van de juiste stoel overweldigend aanvoelen. De sleutel is om te focussen op de stoelen en functies die het beste bij jouw behoeften passen.

Begin met een evaluatie

De eerste stap is het aanvragen van een persoonlijke evaluatie bij een therapeut. De therapeut werkt samen met een Assistive Technology Professional (ATP) van een geaccrediteerd complex revalidatiebedrijf. Samen bepalen zij welke elektrische rolstoel en componenten het meeste voordeel bieden voor jouw medische behoeften en kwaliteit van leven.

Kies een aandrijfbasis

De eerste beslissing is het kiezen van een aandrijfbasis. Twee belangrijke factoren zijn de configuratie van de aangedreven wielen en de draagcapaciteit. Beschikbare configuraties zijn voorwielaandrijving, middenwielaandrijvingen achterwielaandrijving.

Zit- en positioneringsbehoeften

Vervolgens worden de behoeften op het gebied van zit- en positionering besproken. Sommige gebruikers hebben alleen een standaard “captain’s seat” nodig, terwijl anderen baat kunnen hebben bij één of meerdere elektrische functies.
De TRU-Balance® 3 Power Positioning Systems, die zeer aanpasbaar zijn, bieden functies zoals:

• Elektrische kanteling

• Elektrische recline

• iLevel® elektrisch verstelbare zithoogte

• Elektrische, articulerende voetplank

TRU-Balance 3 ondersteunt drukontlasting, verhoogde zithoudingstolerantie en zelfstandig positioneren en herpositioneren.

Elektronica en bediening

Het Q-Logic 3 Advanced Drive Controls systeem is zeer aanpasbaar en uitbreidbaar, waardoor gebruikers maximale onafhankelijkheid hebben. Het bevat Bluetooth-functionaliteit, zodat smartphones of tablets direct vanaf het Q-Logic 3-scherm kunnen worden bediend.

Kussens en comfort

Je ATP kan een kussen van Stealth Products® aanbevelen. Kussens ondersteunen comfort, huidbescherming en positionering. Bijvoorbeeld, het TRU-Comfort 2 kussen combineert drukontlasting en positionering met CoolCore®-technologie voor extra comfort.

Communicatie en ondersteuning

Bij het kiezen van een elektrische rolstoel is duidelijke communicatie met je therapeut en ATP essentieel om ervoor te zorgen dat de stoel bij je past. Van aandrijfbasis en zitsysteem tot elektronica en kussens: elk onderdeel moet aansluiten bij je levensstijl, medische behoeften en dagelijkse activiteiten.

Belangrijkste conclusie

Het kiezen van de juiste elektrische rolstoel vereist een zorgvuldige evaluatie van je behoeften, aandrijfbasis, zit- en positioneringsopties, bediening en accessoires. Quantum Rehab ontwerpt zijn complex revalidatie rolstoelen om te voldoen aan medische en kwaliteitsbehoeften, en biedt gebruikers onafhankelijkheid, comfort en geavanceerde technologie afgestemd op hun levensstijl.

Bij het kiezen van een complex revalidatie elektrische rolstoel is de configuratie van de aangedreven wielen een belangrijk aandachtspunt. Onder de opties voor-, midden- en achterwielaandrijving biedt een middenwielaandrijving verschillende duidelijke voordelen.

Wat is middenwielaandrijving?

Bij een middenwielaandrijving bevinden de aangedreven wielen zich ongeveer onder het zwaartepunt van de gebruiker. De basis heeft meestal zes wielen op de grond: twee aangedreven wielen en vier zwenkwielen (voor en achter), wat de stabiliteit vergroot. De draaicirkel van de gebruiker is in deze configuratie het kleinste.

Belangrijkste voordelen

• Omdat de aangedreven wielen onder het zwaartepunt van de gebruiker zitten, is de draaicirkel zeer klein. De gebruiker kan een volledige 360-graden draai maken, wat vooral binnen zeer handig is, bijvoorbeeld bij het navigeren door deuren en smalle ruimtes.

• De zeswielconfiguratie biedt uitstekende stabiliteit: zwenkwielen voor en achter de aangedreven wielen helpen kantelen naar voren of achteren te voorkomen.

• Middenwielaandrijving biedt goede tractie op veel oppervlakken, waaronder hellingen en schuine vlakken, en kan kleine obstakels of stoepranden goed aan.

• Het ontwerp is intuïtief en heeft vaak een kortere leercurve, wat het vooral geschikt maakt voor gebruikers die voor het eerst een elektrische rolstoel gebruiken.

Door deze eigenschappen is middenwielaandrijving vaak een uitstekende keuze voor gebruikers die hun stoel voornamelijk binnen gebruiken, waar manoeuvreerbaarheid en scherpe bochten het belangrijkst zijn.

Praktische overwegingen

Als jouw therapeut en ATP van mening zijn dat middenwielaandrijving het beste past bij jouw behoeften, kun je modellen bekijken die rond deze configuratie zijn gebouwd en compatibele zit-, positionerings- en bedieningsopties bieden.

Belangrijkste conclusie

Een elektrische rolstoel met middenwielaandrijving is een uitstekende keuze wanneer manoeuvreerbaarheid binnen, een kleine draaicirkel en maximale stabiliteit belangrijk zijn. Door samen met je therapeut en ATP de juiste wielaandrijving te kiezen, vergroot je de kans om een stoel te vinden die jouw onafhankelijkheid en dagelijkse levenecht ondersteunt.

Elektrische rolstoelen met een verstelbare zithoogte worden steeds populairder in Europa en bieden gebruikers meer onafhankelijkheid en functionaliteit in het dagelijks leven. De iLevel®-serie van Quantum Rehab biedt een unieke oplossing, waarmee gebruikers op ooghoogte kunnen komen terwijl ze mobiel blijven. Deze tekst legt uit hoe de iLevel® werkt, de belangrijkste voordelen, en waar Europese gebruikers rekening mee moeten houden.

Wat is de iLevel® elektrische rolstoel?

De iLevel® is een geavanceerde elektrische rolstoel met een elektrisch verstelbaar zitmechanisme, waarmee de gebruiker het zitvlak kan verhogen tijdens het rijden. Dit stelt gebruikers in staat om planken, werkbladen en andere hoge oppervlakken te bereiken die anders buiten bereik zouden zijn.

Een van de belangrijkste innovaties is de Extra Stability Technology® van Quantum Rehab, die ervoor zorgt dat de stoel stabiel en veilig blijft, zelfs bij maximale zithoogte. Dit is cruciaal voor dagelijkse taken zoals het grijpen van voorwerpen, transfers of interactie met anderen op ooghoogte.

Belangrijkste voordelen voor gebruikers

• Vergroot bereik: Met het verhoogde zitvlak kunnen gebruikers comfortabel toegang krijgen tot keukentafels, kasten, winkelplanken of deelnemen aan vergaderingen zonder hulp.

• Verbeterde dagelijkse functionaliteit: Dagelijkse activiteiten zoals koken, verzorgen en aankleden worden makkelijker.

• Grotere onafhankelijkheid: In tegenstelling tot standaard rolstoelen stelt de iLevel® gebruikers in staat om zelfstandig met hun omgeving om te gaan.

• Verhoogde veiligheid: Extra Stability Technology® zorgt ervoor dat rijden in verhoogde posities veilig en stabiel blijft.

Overwegingen voor Europese gebruikers

Hoewel de iLevel® veel voordelen biedt, moeten Europese gebruikers rekening houden met enkele punten:

• Regelgeving en classificatie: In de meeste EU-landen kunnen geavanceerde rolstoelen worden geclassificeerd als medische hulpmiddelen of voertuigen voor speciale doeleinden. Controleer altijd of de stoel voldoet aan EU-normen zoals de Medical Device Regulation (MDR).

• Opties en aanpassingen: Afhankelijk van lokale regelgeving en individuele behoeften kunnen specifieke veiligheidsaccessoires nodig zijn, zoals verlichting of reflecterende elementen voor gebruik buitenshuis.

• Training en vertrouwdheid: Hoewel formele training niet verplicht is, wordt het sterk aanbevolen om te leren een verstelbare rolstoel veilig te gebruiken. Lokale leveranciers van mobiliteitshulpmiddelen of revalidatiecentra bieden vaak oriëntatiesessies aan.

Waar kan je een iLevel® elektrische rolstoel gebruiken?

• Binnen: Ideaal voor huizen, kantoren en openbare gebouwen. EU-toegankelijkheidswetten vereisen dat openbare ruimtes mobiliteitshulpmiddelen accommoderen, waardoor verhoogde toegang interactie en onafhankelijkheid kan verbeteren.

• Buiten: Europese gebruikers moeten de lokale verkeers- en trottoirregels voor rolstoelen controleren, vooral bij rijden in verhoogde positie. Sommige landen beperken het gebruik tot voetgangerszones of stellen snelheidsbeperkingen in.

Conclusie

De iLevel® elektrische rolstoel biedt een innovatieve manier om onafhankelijkheid te vergroten, bereik te verbeteren en dagelijkse functionaliteit te verbeteren. Voor Europese gebruikers is het belangrijk om lokale regelgeving te begrijpen, de stoel veilig te gebruiken en training te volgen om volledig te profiteren van deze geavanceerde mobiliteitstechnologie.

Elektrische rolstoelen zijn in de loop van de tijd aanzienlijk geëvolueerd. Deze tekst kijkt naar hun oorsprong, moderne functies en wat de toekomst mogelijk brengt.

Oorsprong van gemotoriseerde rolstoelen

Zelfaangedreven rolstoelen bestaan al eeuwen. Bijvoorbeeld:

• In 1655 vond een paraplegische horlogemaker genaamd Stephan Farffler een van de eerste zelfaangedreven rolstoelen uit, met handkrukken en tandwielen.

• In de jaren 1760 creëerde James Heath uit Bath, Engeland de “Bath Wheelchair”, een rolstoeltje in koetsstijl dat werd voortgeduwd of getrokken door een persoon of een paard.

• In 1916 werd de eerste gemotoriseerde rolstoel in Londen gemaakt, hoewel deze niet in massaproductie ging.

• In de jaren 1950 ontwikkelde de Canadese uitvinder George Klein de eerste elektrisch aangedreven rolstoel om veteranen van de Tweede Wereldoorlog te helpen.

Moderne innovaties

De huidige elektrische rolstoelen hebben geavanceerde vering, positioneringssystemen en maatwerk. Bijvoorbeeld, de Quantum Rehab Edge 3 heeft Smooth Ride Suspension (SRS) voor een soepelere rit en betere stabiliteit. Het TRU-Balance® 3 Power Positioning System biedt opties zoals elektrische recline, kanteling, articulerende beensteunen en een iLevel® elektrisch verstelbare zithoogte.

De iLevel®-technologie stelt gebruikers in staat mobiel te blijven terwijl het zitvlak verhoogd is, waardoor het bereik wordt verbeterd, transfers gemakkelijker zijn en interactie op ooghoogte mogelijk is.

Toekomstige ontwikkelingen

In de toekomst kunnen nieuwe functies zijn: hersenbediende interfaces, zelfrijdende routes, luxe zitervaringen, langere batterijduur en zelfs de mogelijkheid om trappen te beklimmen. Deze innovaties zijn bedoeld om de onafhankelijkheid, het comfort en de levensstijl van gebruikers van elektrische rolstoelen verder te verbeteren.

Belangrijkste conclusie

Van de vroegste handaangedreven stoelen tot de geavanceerde modellen van vandaag met verstelbare zitvlakken en complexe positioneringssystemen, de evolutie van elektrische rolstoelen is indrukwekkend. Het kiezen van een moderne stoel die bij jouw behoeften past betekent dat je kiest voor een apparaat dat gebouwd is voor vandaag en klaar is voor morgen.

Het schoonhouden van je elektrische rolstoel is belangrijk voor de levensduur, het uiterlijk en de veilige werking. Hieronder staan de belangrijkste schoonmaakstappen en controles die je moet uitvoeren.

Dagelijkse schoonmaak en controles

• Veeg de stoel en het frame af met een zachte, droge doek. Vermijd schurende schoonmaakmiddelen, chemicaliën en smeermiddelen, omdat deze de elektronica kunnen beschadigen.

• Maak vocht en gemorste vloeistoffen direct schoon om schade of corrosie te voorkomen.

• Controleer, terwijl de controller uitgeschakeld is, de joystick: zorg dat deze niet gebogen of beschadigd is en dat hij terugkeert naar de neutrale positie wanneer hij wordt losgelaten. Inspecteer de rubberen hoes rond de joystickbasis; bij schade neem contact op met je leverancier.

• Controleer het bedrading van de controller op rafelingen of blootliggende draden. Bij problemen, neem contact op met je leverancier.

• Houd de rolstoel vrij van vuil, modder, haren, voedsel of drinken.

• Inspecteer visueel veringscomponenten, zoals veerschokken of gasdempers, op schade of vervorming. Bij afwijkingen raadpleeg je leverancier.

Waarom schoonmaken belangrijk is

Regelmatig schoonmaken helpt bij het onderhouden van de werking van gevoelige onderdelen, zoals de joystick, elektronica en het frame. Het voorkomt corrosie, ophoping van vuil en schade, zodat de rolstoel veilig en comfortabel blijft functioneren.

Belangrijkste conclusie

Een elektrische rolstoel is een complex apparaat met elektronica, mechanische onderdelen en gebruikersinterfaces. Eenvoudige dagelijkse schoonmaak- en inspectieroutines zorgen voor betrouwbaarheid, veiligheid en comfort. Het gebruik van een zachte doek, het vermijden van agressieve chemicaliën, het direct aanpakken van vocht en regelmatige visuele controles ondersteunen zowel je mobiliteit als de levensduur van je rolstoel.

Bij het kiezen van een complex revalidatie elektrische rolstoel is de configuratie van de aangedreven wielen een belangrijk aandachtspunt. Achterwielaandrijving biedt verschillende voordelen, vooral voor gebruik buitenshuis en op uitdagender terrein.

Wat is achterwielaandrijving?

Bij een achterwielaandrijving bevinden de twee grote aangedreven wielen zich achteraan de basis, met twee zwenkwielen aan de voorkant. De plaatsing van de aangedreven wielen levert de voortstuwingskracht van de rolstoel.

Belangrijkste voordelen

• Extra kracht: Achterwielaandrijving kan beter presteren op ruwer terrein en zachtere oppervlakken, waardoor de rolstoel makkelijker vooruitkomt.

• Stabiliteit en rijcomfort: Deze modellen hebben vaak onafhankelijke vering of schokdempers op alle wielen, wat zorgt voor een soepelere rit op oneffen grond.

• Betere controle: De draaicirkel van de rolstoel is trager bij achterwielaandrijving, waardoor de gebruiker meer tijd heeft om de joystick te corrigeren en veilig bochten te maken.

• Groot aandrijfgedeelte: Door het gewicht van de rolstoel op de aangedreven wielen te concentreren en de grotere basis, wordt de stabiliteit in veel omstandigheden verbeterd.

Wanneer is het een goede keuze?

Achterwielaandrijving is ideaal voor gebruikers die veel buiten zijn, te maken hebben met oneffen terrein, zachte ondergrond of hellingen, of een rolstoel nodig hebben met sterke stabiliteit en tractie. Het is ook voordelig wanneer rijcomfort op uitdagende oppervlakken belangrijk is.

Belangrijkste conclusie

Een achterwielaangedreven elektrische rolstoel biedt krachtige prestaties, verbeterde stabiliteit en betere controle, waardoor het een uitstekende keuze is voor gebruikers met buitenshuis mobiliteitsbehoeften of wie meer veeleisende oppervlakken navigeert. Samenwerken met je therapeut en ATP helpt om deze configuratie optimaal af te stemmen op jouw omgeving en levensstijl.

Als vuistregel geldt: elektrische rolstoelen mogen niet nat worden. Toch gebeurt het soms: het kan onverwacht regenen of je moet door een plas rijden.

Wat je moet weten

Hoewel de rolstoelen van de fabrikant getest zijn op bescherming tegen vloeistoffen, is langdurige of directe blootstelling aan water of vochtige omstandigheden niet aan te raden. Dit kan zowel elektronische als mechanische storingen veroorzaken. Water kan elektrische componenten corroderen en het frame laten roesten.

Elektrische rolstoelen moeten ook periodiek gecontroleerd worden op corrosie door vocht, lichaamsvloeistoffen of incontinentie. Beschadigde onderdelen moeten direct worden vervangen of behandeld.

Als je rolstoel nat wordt

• Droog de rolstoel zo goed mogelijk af met een handdoek.

• Laat de rolstoel ongeveer 12 uur op een warme, droge plek staan zodat eventueel verborgen water kan verdampen.

• Controleer daarna de joystick en de remmen voordat je de rolstoel opnieuw gebruikt.

• Als je afwijkingen opmerkt, breng de stoel naar een geautoriseerde leverancier voor inspectie.

Rolstoelen die vaak blootgesteld worden aan water, lichaamsvloeistoffen of incontinentie moeten vaker gecontroleerd worden op corrosie en elektronische componenten moeten mogelijk vaker vervangen worden.

Schoonmaken en desinfecteren

• Gebruik een vochtige doek en een mild, niet-schurend reinigingsmiddel voor plastic en metalen onderdelen van de rolstoel.

• Het frame kan een geverfde ABS-plastic kap hebben die gemakkelijk schoon te vegen is.

• Gebruik een desinfectiemiddel alleen als dit goedgekeurd is voor gebruik op de rolstoel.

• Gebruik geen agressieve chemicaliën op een vinylzitting, dit kan gladheid of scheuren veroorzaken. Maak de zitting schoon met zeepwater en droog grondig.

• Nooit de rolstoel afspuiten of direct met water in contact brengen.

Belangrijkste conclusie

Een elektrische rolstoel is een complex apparaat met elektronica, mechanische onderdelen en bedieningselementen. Deze zijn gebouwd voor duurzaamheid en mobiliteit, maar het vermijden van directe en langdurige blootstelling aan water zorgt voor veiligheid en een langere levensduur. Als een stoel nat wordt, helpt snel drogen en inspecteren om je investering en onafhankelijkheid te beschermen.

Bij het kiezen van een basis voor een complex revalidatie elektrische rolstoel is de configuratie van de aangedreven wielen een belangrijke factor. Voorwielaandrijving biedt verschillende voordelen in vergelijking met midden- of achterwielaandrijving, afhankelijk van de omgeving en behoeften van de gebruiker.

Voordelen van voorwielaandrijving

• Meer tractie: Bij voorwielaandrijving ligt meer gewicht op de aangedreven wielen, waardoor de rolstoel beter presteert op zachte ondergronden zoals gras of losse gravel.

• Obstakels eerst tegenkomen: De aangedreven wielen zitten vooraan en raken obstakels eerst. De grotere wielen kunnen over stoepranden of kleine drempels klimmen en trekken de rest van de stoel mee.

• Betere voetpositie: De voeten kunnen dichter bij het lichaam worden geplaatst doordat er geen voorste zwenkwielen zijn, wat het comfort verhoogt. Ook kunnen 90° voetsteunen worden toegevoegd.

• Lager zitvlak: Voorwielaandrijving maakt een lagere zitvloerhoogte mogelijk, waardoor de rolstoel gemakkelijker onder tafels en bureaus past, wat sociale interactie en toegankelijkheid verbetert.

• Betere prestaties binnenshuis: Strakke hoeken en kleine ruimtes kunnen gemakkelijker worden genavigeerd.

Voorbeeldmodel

De Quantum Rehab 4Front® 2 is een voorwielaangedreven elektrische rolstoel met Smooth Ride Suspension (SRS) en Smart Traction Control (STC). Dit model biedt optionele zitverhoging en is ontworpen om obstakels en ongelijke oppervlakken efficiënt aan te kunnen.

Wanneer is het een goede keuze?

Voorwielaandrijving is ideaal als de gebruiker voornamelijk binnen rijdt of door krappe ruimtes, bureaus en tafelsnavigeert. Het biedt ook extra tractie op zachte of ongelijke oppervlakken buitenshuis.

Belangrijkste conclusie

Een voorwielaangedreven rolstoel biedt voordelen in tractie, voetpositie, zitvloerhoogte en wendbaarheid. Samenwerken met een therapeut en ATP zorgt ervoor dat deze configuratie aansluit bij de specifieke behoeften en levensstijl van de gebruiker.

Elektrische rolstoelen verschillen sterk in gewicht. Bij geavanceerde complex revalidatie rolstoelen kunnen gepersonaliseerde systemen en accessoires het totale gewicht aanzienlijk verhogen.

Wat draagt bij aan het gewicht

• Zitsystemen: Deze voegen veel gewicht toe aan een elektrische rolstoel. Bijvoorbeeld, de TRU‑Balance® 3 Power Positioning Systems bevatten functies zoals power tilt, power recline, iLevel® hoogteverstelling, statisch zitten of handmatige recline.

• Voetsteunen: Verschillende opties beïnvloeden ook het gewicht, zoals articulerende voetplaten, swing-away beensteunen, elevating leg rests, basis gemonteerde voetplaten, drop-in leg rests en verstelbare centrale voetplaten. Sommige keuzes maken de stoel zwaarder dan andere.

• Accessoires: Extra’s zoals bekerhouder, handschoenkastje, rugzak, ventilatietray en andere persoonlijke accessoires verhogen het totale gewicht van de rolstoel.

Waarom het gewicht belangrijk is

Door de vele mogelijke combinaties van basis, zitsysteem, voetsteunen en accessoires, moet het exacte geschatte gewicht worden bepaald vóór bestelling. Dit is vooral belangrijk voor transport: lift in voertuigen, hellingen, toegankelijke busjes en compatibiliteit met het openbaar vervoer hangen af van het werkelijke gewicht van de stoel. De fabrikant weegt elke rolstoel na assemblage zodat het serienummer later door een servicetechnicus kan worden gebruikt om het exacte gewicht te identificeren.

Belangrijkste conclusie

Bij het kiezen van een elektrische rolstoel moet je het gewicht van de volledige configuratie inclusief basis, zitsysteem, voetsteunen en accessoires in overweging nemen. Het kennen van het totale gewicht helpt bij compatibiliteit met transport- en toegankelijkheidsoplossingen en ondersteunt veilig dagelijks gebruik.